KurukhTimes.com

पद्दा ता देबी अयंग

बअ़नर हुल्लो परिया नु ओण्टा कुँडुख़ बे:लस तंगआ बेलख़ा नु दव कुना रा:जी-पा:टी चलाबअ़आ लगियस। एड़पा-पल्ली, बेलख़ा, आ:लर अरा सँवसे जिया-जँऊत बे:लस गही बेलख़ा नु निचोत रअ़आ लगिया। एन्ने बेलख़ा रा:जी नु बे:लासिन अम्मबर ने:का हुँ ससर्इत मल रहचा। बे:लस रा:जी चलाबअ़ओ बा:री गा डिढ़गर मना लगियस पंहेस एड़पा उला कलपारआ लगियस। आस गही एड़पा आ:लर ती निन्दकम रअ़आ लगिया, पंहेस आरिन ए:रर आस गही जिया मल सालआ लगिया। आस गही आ:ली सुन्दराही कुना रहचा अरा धरमे बंगस गही दव कुना ओहमा पा:ड़ा लगिया। बे:लस हूँ तंग बीं:ड़ी गने अकय चोन्हा नना लगियस अरा बीं:ड़ी हूँ बे:लासिन अकय संगरा अरा हियाव चिअ़आ लगिया। एन्नेम उल्ला कट्टा लगिया। बेंजेरका बेड़ा नु बे:लस अदिन ए:रर अकय खुसमा:रआ लगियस, पंहेस अक्कु आस गे आ:दिम कलपा:रना ही मेड़ा (दुख का कारण) मंज्जा। एन्देर ननोस बे:लस, तंग बीं:ड़ी ती बे:लख़द्द ख़क्खना रहचा मुन्दा बीं:ड़ी अवन्दा गूटी ख़द्दमा:खो मना पुलकी रहचा।

        बे:लस गही बेजेंरका 12 चान कट्टिया केरा, पहेंस आर ख़द्द-ख़र्रा गही मूंही ए:रा पोलका रहचर। आर एँ:ड़ोर उरमी उरजिस नंज्ज र्इरियर, अनआ-मनआ मती-बर्इधा का मन्दर-बिरो, पंहेस ख़द्द-ख़र्रा मल एथेरना ती बे:लस उला-उला खिझरारआ हेल्लरस दरा तंग बीं:ड़िन ए:रर कयरारआ हेल्लरस। बेलख़ा ता आ:लर गा ब’अम लगियर का - इन्ना जाका बीं:ड़ी खद्दमा:खो मल मंज्जा तो अक्कु एन्देर मनो, अंवगे बे:लासिन नन्नन ओन्दोरना चही। एड़पा नु हूँ र्इ कत्था चो:चा अरा नइनी-गुतनी नु हूँ एन्नेम कत्था मना हे्ल्लरा मुन्दा बे:लस तंग बीं:ड़िन मल अम्मबा लगियस। उल्ला बा:री एकअम मनो मा:ख़ा बा:री तंग बीं:ड़ी गने संग्गेम रअ़आ लगियस। अन्नेम बेड़ा कट्टा लगिया।

        उन्दुल बे:लस खद्द मलका ससर्इत ती चा:ली नु हेन्दवारका ले उक्का रहचस। ख़ने बीं:डिद मेंज्जा - बे:लायो, एन्देर गे एन्ने जिया-कयन हथचका रअ़दय ? एन्ने मनोय होले निंगहय बेलख़ा एका बेसे चलरओ ? बे:लस तंग बीं:ड़ी गही कत्थन मेनर किरताच आनियस - एंगहय ससर्इत गही मेड़ा गा नी:निन तलदी। इन्ना गूटी नीन बे:लखद्द चिअ़आ पुलकी, होले ए:न ने:का गे इबड़ा बेलख़न ए:रोन ? तंगहय आ:लस (बे:लस) गही कत्थन मेनर बीं:ड़ी अकय रूसी मंज्जा अरा एड़पा ती उरखा केरा। आद जिया नु घोखचा का एंगहय रअ़ना गूटी बे:लस नन्ना कुकोयन तंग बीं:ड़ी मल कमओस, अंवगे एंगहय इसन रअ़ना दिम दव मल्ली। एन्ने घोखअर बीं:ड़ी एड़पा ती उरखा दरा मझी परता ता चला केरा। इजगो बी:ड़ी पुत्तका ती बीं:ड़िद एड़पा मल किर्रया ख़ने बे:लस हया-दंदा मन्नुम अदिन बेद्दा अरा बेद्दतआ ओ:रे नंज्जस। बे:लस उल्ला-मा:खा तंग उरूबनीन बेद्दताच र्इ:रयस पंहे बेद्दा पोल्लस। अन्तिले ख़ड़दर की हेन्दवारस दरा एकअम बेसे उल्ला खेपआ हेल्लरस। ओन्टे गे ख़द्द-ख़र्रा मलका गही ससर्इत, अदि संग्गे जूड़ी-पाँ:ती जुमुरझा आ:ली ही एड़पा ती उरूखना, बे:लस ही जिया गे कोहाँ खिलपइत मंज्जा केरा।

        इजगो, धरमेेस ही छया-भया का अन्ति एन्देर - बीं:ड़ी गा अवन्दा अकलक अरा ससर्इत नु हूँ कोड़ेम रहचा। अदिन न बनयाँ जंउत मोक्खा, न इंदिरर्इम जिनिस ख़च्चिया-परिमया। आद पतड़ा ता खंजपन मो:ख़र, झरिया ता अम्मन ओना दरा मन्न ए:ख़ नु खन्दरआ लगिया। अन्ने मनते एड़पा ती उरूख़का 2 (एँड़) चन्ददो कट्टिया केरा। एन्ने ससर्इत अरा खिलपर्इतन बीं:ड़ी सहआ पोल्ला दरा घोखचा का आद अक्कु एकअम कोंहा टुकु ती डेगअर खेओ का:लो। बीं:ड़ी एन्ने घोखअम लगिया, आ बा:री ओण्टा अयंग आ:ली रूपे नु ओण्टा छया-भया बरचा दरा बा:चा - अम्बय एलचय बिटी अरा धिरजा ननय। अक्कु निगंहय ससर्इत बोंगो का:लो। निंगहय कूल तिम बे:ल ख़द्दस कुन्दुरओस अरा आ:सिम र्इ बेलख़ा ही बे:ल मनोस। नीन ओत्था मे:द रअ़दी। आ अयंग रूपे नू मया ननु आ:ली गही कत्थन मेनर बीं:ड़ी गा हया-दंदा मंज्जा मुन्दा अंयग आ:ली ही डिड्ढ ती आद थिरा:रा। आद् बे:लस ही पर्इत नु घ्ाुख’र्इ हूँ पंहेस ख़द्द मलका ही खिधोरन सहआ पुल्ली। एन्ने घोखते-घोखते तिनकी उल्ला कट्टा हेल्लरा। उल्ला ती मा:खा अरा मा:खा ती उल्ला मननुम बेड़ा कट्टा लगिया अरा चन्नदो हूँ संदही ती पुनर्इ अरा पुनर्इ ती संदही मनर कट्टा हेल्लरा। चन्नदो गइनका अनआ-मनआ रूपे नु आ अयंग आ:ली बरआ लगिया दरा बीं:ड़ीन तेतर-सुसर नना लगिया। र्इ लेखे आ देबी सवंग गने 7 (साय) चन्नदो पूरना ती बीं:ड़िद ख़द्दमा:ख़ो मंज्जा अरा बबु ख़द्दासिन कुन्दुरताचा। र्इ ससर्इत बेड़ा नु अंयग रूपे नु आ छया-भया दिम उरमी नलखन नंज्जा अरा बबुस दव कुना कुन्दरस।  धरमे दोवा तुरू ख़द्दस अरा तंग्गियो कोडे़म रअ़आ हेल्लरर। उन्दुल आ डहरे तरतिम जोक्क मन्दर बी:सुर पतड़ा नू मन्दर बेद्दा गे बरचका रहचर। अबड़ा गने बो:लो ख़द्द ही चीं:ख़नन मेनर हेद्दे केरर ख़ने ए:रनर का ओण्टा आ:ली तंगदासिन दुधी ओन्तआ लगी। अन्तिले कत्था मंज्जा, चिनहार नखरना मंज्जा का आद तमहँय बेलख़ा ता बीं:ड़ी तली अरा आ ख़द्दस बे:लख़द्दस। र्इबड़ा कत्था बे:लस गूटी अँड़सिया। कत्थन मेनर बे:लस मया तुरू तंगआ तिम बीं:ड़ी अरा तंगदासिन होआ गे भरखर्इर चें:प झड़ी का ख़ाड़-ख़ोसरा निन्दकन कट्टर बरचस दरा दव कुना एड़पा होच्चस।

        बअ़नर धरमेस गही मया-दयन ने हूँ बुझुरआ पुल्ली का धरमे अरा धरमी सवंग एका बा:री का एका रू:पे नु दिसतार चिअ़र्इ। बेलख़ा गे बे:ल खद्दस ख़क्खरस अरा बे:लस गे बीं:ड़ी। अन्तिले आर दव कुना रा:जी-पा:टी चलाबअ़आ हेल्लरर अरा तमहँय उल्ला खेपचर। आ सवंग गही महबन बर’उ ख़द्द-ख़र्रारिन तेंग्गना तू:क ती आ बीं:ड़ी पद्दा गही अरगनी कों:ड़ा छमहे ओण्टा मन्न ए:ख़ अड्डा नु 7 (साय) गोटंग ‘थान’ मलता चुंद’आ कमअर पूजा-धजा नना गे ओरे नंज्जा अरा तंगहय उज्जना गूटी नननुम रहचा। अदिन ए:रर आ बेलख़ा तर बीं:ड़ी गही तिंग्गका-नंज्जका बेसेम नना हेल्लरर। आ अड्डा अक्कु देव बी’र्इ बक्क ती देबी बातार’र्इ अरा आ सवंग देबी अयंग बअर अख़ता:र’र्इ।

अड्डा-अड्डा नु अक्कुन हूँ ओत्था मे:द आ:लिर मलता ख़द्दमा:ख़ो आ:लिर पुरखा चलर्इन बेसे देबी अयंग गही पूजा-धजा नना का:नर। बअ़नर, एन्ने नंज्जका ती आर ख़द्द-ख़र्रर गने अरा एड़पा ता ओरमा आ:लर गने सुक्खे ती तमहँय जिनगिन खेपआ गे संगरा ख़क्खनर अरा आर गही जिया-कया हूँ दव कुना सलसंत रअ़र्इ। अक्कु गा मे:तर अरा जों:ख़र-पेल्लर हूँ बेड़ा सिरे लोटा नु अम्म हो’अर तमहँय जियन सलसंत उर्इयया अरा मला गे देबी अयंग (पद्दा ता गवांदेवती) गही ओहरा-बिनती नना दरा पुजा-धजा नना का:नर।

(संकलन - श्री गजेन्द्र उराँव ‘सैन्दा’, सिसर्इ, गुमला)

Sections