फग्गु परब ही ख़ीरी/धुमकुड़िया ही मुंधता ख़ीरी (फग्गु पर्व तथा धुमकुड़िया के आरंभ की कुँड़ुख़ लोक-कथा)
बअ्नर हुल्लो परिया नु कुँडु.ख़ खोंड़हा अकय ससर्इत नु रहचा। ओण्टा सोनो गिधि (ॅीपजम अनसजनतम) आल जियन केरमे-केरमे पिटा-मुंज्जा लगिया। आद आ:लर गही उगता-पगसिन ओन्टे कोहाँ ले सरा-हरा सिम्बाली मन्न नु खोता कमआ लगिया अरा आ:लारिन नेप्पा-नेप्पा खोता मइय्याँ पिटा-मोख़ा लगिया। एका-एका से उल्ला कट्टा लगिया अन्नेम नितकिम ओरोत आल जिया खोंडहा ती नठारआ लगियर। गोट्टे खोंड़हा नु हुही चू:चकी रहचा का ओन्टा सोनो गिधि बरर्इ दरा ओरोत आल जियन निप्पी-पिसी दरा पिटी-मू:खी। खोंड़हा ता आ:लर जुलुम जुट्ट लग्ग र्इरयर पहें अदिन लवआ पोल्लर। सोनो गिधि अंजखंज परता मझी कोहाँ ले सिम्बाली मन्न मर्इय्याँ तंगआ खोता कमआ लगिया, एकसन अँड़सर